*

Dit digitale magazine over leerroutes vmbo-mbo staat boordevol uitleg, interviews, praktijkvoorbeelden en bruikbare modellen. Het magazine is ontwikkeld vanuit Sterk Beroepsonderwijs, om u te inspireren en op weg te helpen richting een naadloze aansluiting van het vmbo-mbo.

In het schooljaar 2020/2021 volgde de VO-raad drie scholen gevolgd die bezig zijn met en ontwikkeling richting meer kennisgedreven werken: het Citadel College (Nijmegen), het Dr. Mollercollege (Waalwijk) en Stichting Openbaar Onderwijs Groningen. We keken mee met schoolleiders, onderzoekscoördinatoren en docenten, op drie momenten: aan het begin van het schooljaar, halverwege en bijna aan het einde.

In het funderend onderwijs werd in februari 2021 de Benchmark PO&VO geïntroduceerd. Het mbo maakt al jaren gebruik van een benchmark voor de sector. Wat kan een bestuurder doen met zo’n instrument? En hoe helpt het de sector als geheel? We vroegen het aan het collegiale bestuur van de Landstede Groep, waaronder zowel mbo- als vo-scholen vallen.

In Schiedam, Vlaardingen en Maassluis groeit 16 procent van de kinderen op in armoede. Dat zijn pakweg vier leerlingen per klas. Het Fonds Schiedam Vlaardingen en de vo-scholen in de regio vonden dat zij niet langer om dit probleem heen konden. Veel scholen bieden nu fruit aan, regelen goedkope laptops en gymkleding en bieden korting op schoolkosten en bijlessen.

Duurzaam werken in het onderwijs: een aantrekkelijk perspectief. De kwaliteit van het onderwijs staat of valt met de kwaliteit van het onderwijspersoneel. Kwalitatief goed onderwijs, verzorgd door adequaat opgeleide leraren, is van groot belang voor de maatschappij als geheel. Goed onderwijs staat ook aan de basis van gelijke kansen voor iedereen. Kwalitatief goed onderwijs kan bovendien de negatieve trend van de afgelopen jaren in de prestaties van onze leerlingen en studenten keren. Om binnen het onderwijs verzekerd te zijn van voldoende en goed opgeleid personeel, is een goed functionerende onderwijsarbeidsmarkt nodig. Daarvoor moeten de beroepen in het primair en voortgezet onderwijs en het mbo (leraren en docenten in de eerste plaats, maar ook ondersteuners en schoolleiders) voldoende uitdagend zijn. Werken in het onderwijs moet aantrekkelijk zijn, terwijl het nu vaak als zwaar wordt ervaren. We pleiten voor een structurele aanpak, waarbij een aantal urgente vraagstukken op korte termijn aandacht vraagt.

Voor wie goed kijkt, heeft Academie Tien nog een opvallend kenmerk: er lopen grote aantallen studenten van de lerarenopleidingen van de Hogeschool Utrecht en de Universiteit Utrecht rond. Het zijn er ruim veertig op een totaal van zo’n honderdtien docenten en docenten-in-opleiding: ruim een derde dus. Die studenten zijn meer dan stagiairs, legt Van den Berg uit: “Het zijn gewoon onze collega’s.” De studenten zijn voor meer dan de helft van hun studietijd in het schoolgebouw van Academie Tien. “We geven samen les: startende docenten, ervaren docenten, alles door elkaar. Het is een vorm van co-teaching waarbij veel afhangt van ieders vragen en behoeften.”

Tempelman-Lam raakte betrokken bij de opzet van het auctoraat toen ze via de VO-raad hoorde over een idee voor de oprichting van onderzoeksplekken en zo begon het balletje te rollen. “We zeiden meteen: dat gaan we zelf doen!”, zegt Martin Jan de Jong, bestuurder van Greijdanus en eveneens initiatiefnemer van het auctoraat. “We zochten al langer naar verdieping in de vorm van onderzoek, en we hadden iemand binnen onze organisatie op het oog die net bezig was te promoveren – dat was Hans Vogelzang.” (Vogelzang promoveerde in november op de leeropbrengst van de scrum-methode in het scheikundeonderwijs; zie kader.) “Hans zag dat gelukkig zitten en toen zijn we met z’n drieën teksten gaan schrijven. We wisten meteen wat het thema en het onderzoeksobject van dit auctoraat zou moeten zijn: brede vorming. Daar zijn we binnen Greijdanus al lang mee bezig en dat wilden we van een steviger ondergrond voorzien.”

Het St. Bonifatiuscollege in Utrecht en het Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam vertellen in dit VO-magazine hoe zij leerlingen mentale ondersteuning bieden in coronatijd. Ook is er een interview met Lobke Vlaming van Ouders & Onderwijs: ‘Ouders leverden afgelopen jaar een uitzonderlijk grote bijdrage aan het onderwijs. Als scholen slim zijn, doen ze daar hun voordeel mee.’ En verder in het magazine: Wetenschappers Kristin Vanlommel en Jan van Tartwijk over de keuzes die scholen moeten maken in het kader van het Nationaal Programma Onderwijs - Wat kan een bestuurder doen met de nieuwe benchmark PO&VO? - Twee scholen over hoe zij omgaan met zittenblijven en het bevorderingsbeleid.

Overzicht van de beschikbare subsidies die gerelateerd zijn aan het Nationaal Programma Onderwijs. Dit is een 'levend' document en zal, indien nodig, aangevuld worden.