Artikelen

Op deze pagina wordt een online Marktplein ontsloten met diverse kramen van organisaties die zich op verschillende wijze bezighouden met burgerschaps-onderwerpen.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag of het wettelijk verplicht is om de medezeggenschapsraad de bevoegdheid te geven om een bindende voordracht te doen voor tenminste één lid van de Raad van Toezicht.

Een onderwijsassistent die de inhaaltoetsen regelt, minder strenge regels voor herkansingen, een veilige toetsomgeving speciaal voor kwetsbare leerlingen: scholen komen zo goed mogelijk tegemoet aan de steeds veranderende omstandigheden. Het Newmancollege en CSG Liudger Raai proberen om leraren daarbij zoveel mogelijk te ontzien.

Het Nijmeegse Dominicus College wilde meer aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen en minder focus op hun cijfers. Om die reden startte de school drie jaar geleden met driehoeksgesprekken én wordt het principe inmiddels ook toegepast bij overgangsvergaderingen.

Leraar Gert Verbrugghen overtuigde het hele Alfrinkcollege in Deurne om te gaan werken met een kennisgedreven aanpak waarin effectieve lessen centraal staan.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag over de bindingstoelage en de hoogte van de transitievergoeding.

Sinds 1 juli 2020 hebben partners recht op maximaal vijf weken (vijf keer het aantal werkuren per week) aanvullend geboorteverlof. Tijdens dit verlof krijgt de partner geen salaris, maar een uitkering van het UWV (70 procent van het maximale dagloon).

Gezonde examenleerlingen die bijvoorbeeld vanwege een quarantaine thuis zitten tijdens een toetsweek: hoe ga je daar als school mee om? Twee scholen lichten toe hoe zij het aanpakken: Het Houtens in Houten neemt veel minder toetsen af en het Eerste Christelijk Lyceum in Haarlem biedt de mogelijkheid om thuis een toets te maken.

“Ik leer leerlingen het verschil tussen zaaien en stekken en hoe je planten moet verpotten. Ze hebben gouden handjes.” Aan het woord is vo-groendocent Delien Havinga. Met haar praktijklessen in het doorstroomprogramma worden kwetsbare leerlingen in het primair onderwijs voorbereid op de overgang naar het regulier voortgezet onderwijs.

Op Het Rhedens Rozendaal krijgen leerlingen een advies voor volgend schooljaar: doorstromen of niet. Met een goede motivatie hoeven zij een negatief advies niet op te volgen. Lees hoe de school dit aanpakt.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig zullen we op deze site antwoord geven op een vraag die bij meer scholen speelt.

Wanneer je bezig bent met onderwijsontwikkeling, is het belangrijk om onderbouwde keuzes te maken. Bijvoorbeeld aan de hand van vragenlijsten, andere onderzoeksinstrumenten, ervaringen van andere scholen of wetenschappelijk onderzoek. Hoe passen de scholen binnen het innovatietraject van Voortgezet Leren dit kennisgedreven werken toe? Vier scholen delen een voorbeeld.

De VO-academie start met een nieuwe video-reeks: VO-praat. In video’s van maximaal tien minuten vertellen bevlogen sprekers hun verhaal. Telkens met een andere insteek, maar altijd over een onderwerp dat relevant is voor de onderwijssector. Frank Hulsbos (medeoprichter van de Academie voor Gespreid Leiderschap) mag het spits afbijten: in de eerste VO-praat vertelt hij waarom hij zo geïnteresseerd is in leiderschap binnen organisaties en vraagt hij zich af of er wel zoiets bestaat als een ‘geboren leider’.

Denk mee over ons onderwijs! Met de werkvorm ‘lokaal ideaal’ gingen leraren én leerlingen van het Regius College in Schagen met deze opdracht aan de slag. De school voert vernieuwingen zoveel mogelijk ‘bottom-up’ door.

Stimuleren dat kennis uit onderwijsonderzoek gedeeld en toegepast wordt, dat is de kerntaak van de Kennisbenuttingsraad van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO). In deze recent opgerichte raad is ook het onderwijsveld vertegenwoordigd. Een interview met Ingrid de Bonth, vicevoorzitter van Lucas Onderwijs én voorzitter van de Kennisbenuttingsraad.

Op het Tabor College Werenfridus in Hoorn komen leerlingen met een specifieke behoefte tot rust in een speciale trajectruimte. Twee pedagogische medewerkers werken er fulltime om deze leerlingen individueel te begeleiden en te ondersteunen.

De leraren van de Bonifatius mavo in Emmeloord bezoeken regelmatig een les van een collega, ter inspiratie voor zichzelf, maar ook in het kader van de ‘lerende cultuur’. “We hebben een kwalitatief en talentvol team, dus we kunnen veel van elkaar leren.” De school maakt daarbij gebruik van een kijkwijzer.

Leren, waar doe je dat eigenlijk voor? Op CSG Ulbe van Houten in St. Annaparochie geloven ze in ‘show, don’t tell’. Met een eigen loopbaanprogramma en diverse talentstromen stuurt de school leerlingen de praktijk in én haalt het de praktijk in huis.

Om de formatieve vaardigheden van leraren (verder) te ontwikkelen, startte UniC in 2019 een leerlijn, gebaseerd op leervragen van leraren zelf. De school bouwt hiermee aan een formatieve cultuur waarin eigenaarschap van leerlingen centraal staat.

Op SG De Rietlanden werkte het lerarenteam van (voormalig) teamleider Cees van Leeuwen de afgelopen jaren toe naar de werkwijze van een professionele leergemeenschap. Al lerende komt het team zo samen tot onderwijsvernieuwing.

Hoe kunt u zich als school goed voorbereiden op de daling van het aantal leerlingen? Verschillende prognosemodellen geven houvast maar leveren ook verschillende uitkomsten op. Met behulp van de factsheet van het project regionale samenwerking en het combineren van data krijgen scholen meer inzicht in de cijfers die voor hen belangrijk zijn.

Op Agora Liemers zoekt coach Anke Swanenberg samen met haar collega’s de ruimte op in het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA), zodat deze beter aansluit bij de onderwijsvisie van de school. Anke legt uit hoe ze dit aanpakken.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig zullen we op deze site antwoord geven op een vraag die bij meer scholen speelt.

Sinds oktober 2019 hebben onderwijsprofessionals die verbonden zijn aan het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs of het middelbaar beroepsonderwijs, een jaar lang gratis toegang tot EBSCO Education Source, een database met wetenschappelijke onderwijsliteratuur. Nu, een klein jaar later, spreken de initiatiefnemers van dit pilotproject met enkele professionals die gebruik hebben gemaakt van de database. Zij vertellen over hun ervaringen en delen tips voor het gebruiken van de database.

Afgelopen zomer organiseerde het Pius X in Bladel een zomerschool voor de leerlingen van de Wereldklas. Het doel: leerachterstanden door de schoolsluiting bij ISK-leerlingen wegwerken. De school werkte hiervoor samen met Stichting Taal naar Keuze en de Fontys lerarenopleiding. Andere scholen kunnen tot en met 18 september nog subsidie aanvragen voor vergelijkbare initiatieven.

Havo/vwo-leerlingen met autisme of een angstprobleem vallen vaak tussen wal en schip. Op het Matrix Lyceum in Drachten bieden leraren uit het vo en het vso samen passend onderwijs.

In deze toolbox vind je tips, links en informatie om een volgende stap te zetten in het burgerschapsonderwijs. De toolbox, die regelmatig aangevuld wordt, is bedoeld ter inspiratie! Er zijn uiteraard nog veel meer voorbeelden denkbaar binnen de categorieën die beschreven zijn. Ken je goede voorbeelden of heb je suggesties? Dan nodigen wij jou uit om contact op te nemen via burgerschap@vo-raad.nl

‘Het klinkt gek, maar een beetje meer top-down mag wel in deze bijzondere situatie. Dat werkte ook toen de scholen werden gesloten en we binnen twee dagen onderwijs op afstand moesten opzetten. Zeg maar hoe het moet, dan doen we het.’ Het zijn geen alledaagse woorden uit de mond van een leraar en hij kreeg in het gesprek dat ik had op SG Huizermaat in Huizen nog bijval van collega’s ook.

Beter onderwijs door onderzoek: het Ichthus Lyceum in Driehuis is hier sinds twee jaar volop mee bezig. Leerlingen, ouders en leraren leveren input en zijn positief over de praktijkgerichte aanpak.

Het project Baanbrekers ondersteunt 36 schoolbesturen (d.d. zomer 2020) in het funderend onderwijs bij het aan het werk helpen van mensen met een arbeidsbeperking, in het kader van de banenafspraak. Verbinding tussen partijen en één regionaal contactpersoon zijn hierbij sleutelwoorden.

Leraren van het Rodenborch College oefenen klassensituaties en een-op-een gesprekken met leerlingacteurs. Het werken met acteurs die zelf ook leerling zijn, voelt realiteitsgetrouw en levert waardevolle feedback op.

Hoe kun je vakken als natuurkunde en techniek op een actieve manier aanbieden aan mavoleerlingen? Het Comenius Lyceum in Capelle aan de IJssel startte schooljaar 2019-2020 met Design & Technique. Hoe doen zij dat op school?

Het Isendoorn College in Warnsveld deed na de meivakantie van schooljaar 2019-2020 een uitgebreide enquête onder de ruim 120 leraren. Hoe hebben zij lesgeven op afstand vanuit huis ervaren? Eén van de zaken die eruit sprongen was ‘de regie nemen in de balans tussen werk en privé’. Dit onderwerp komt in schooljaar 2020-2021 terug in het nieuwe scholingsprogramma.

Veel scholen in het funderend onderwijs hebben al ervaring met het creëren van banen voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Benut deze ervaringen voor uw eigen school!

Leerlingen die cognitief en/of sociaal-emotioneel op de grens zitten tussen praktijkonderwijs (pro) en vmbo kunnen in Zeist starten in een pro/vmbo-klas. Lees hoe de middelbare scholen Christelijk College Zeist en het Seyster College dit hebben georganiseerd.

Als de regio ‘Midden’ half juli als laatste op vakantie gaat komt er een einde aan een periode van vier maanden die voor iedereen in het onderwijs nieuw was. Er zijn leraren, schoolleiders, bestuurders, ondersteuners die lang, heel lang meelopen in het (voortgezet) onderwijs en een grote staat van dienst hebben, maar zelfs voor de meest ervaren professional waren de afgelopen maanden compleet nieuw.

Leraren van het Veluws College Walterbosch ontwierpen een nieuw vwo-programma waarin leerlingen zelf aan het roer staan. Dat doet wonderen voor de motivatie van leerlingen, zegt projectleider Teus Zandsteeg.

Veel leerlingen in 3 havo en vwo kiezen voor een bètaprofiel om de mogelijkheden aan vervolgopleidingen open te houden. Maar zitten zij wel op hun plek in dit profiel? En konden ze dat voldoende bewijzen tijdens de coronacrisis? Het Lorentz Lyceum in Arnhem geeft leerlingen een extra kans dit aan te tonen via een bèta-assessment.

De intervisiegroep van examensecretarissen bij Stichting Onderwijs Middel Limburg (SOML) vormde een prachtig klankbord voor de auteurs van het Beleidskader Toetsing en Examinering. De lastigste vraag: wat regel je centraal en wat per school?

Eind 2019 stemden leden van de PO-Raad en de VO-raad in met de ontwikkeling van een Benchmark PO en VO. Bestuurders, controllers en stafmedewerkers gaven in groten getale gehoor aan de oproep om mee te denken over de inrichting. We spraken met drie deelnemers.

Met de banenafspraak dienen werkgevers meer werknemers met een arbeidsbeperking aan te nemen. De afspraak geldt ook voor het onderwijs Er zijn verschillende manieren om werk te bieden aan mensen met een arbeidsbeperking. Naast dat het mogelijk is om een medewerker in loondienst te nemen, is het ook mogelijk om personeel in te huren en om diensten of producten in te kopen bij leveranciers. Voor de verschillende manier gelden ook andere regels. Omdat het niet altijd duidelijk is wanneer en waar een baan meetelt, zetten we de belangrijkste informatie op een rij.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig zullen we op deze site antwoord geven op een vraag die bij meer scholen speelt.

“Je wordt volgens mij niet als racist geboren, dat word je puur door je omgeving. Daarom moeten we op scholen aandacht besteden aan racisme.” Aldus Sara (14), leerlinge van UniC in Utrecht. De samenleving is volop in de ban van Black Lives Matter (BLM) en het probleem van racisme en discriminatie, en dit actuele thema leeft ook bij veel leerlingen. Vanuit scholen, maar ook vanuit henzelf wordt aangedragen dat het belangrijk is binnen de school hier aandacht voor te hebben en het bespreekbaar te maken. Zodat de bewustwording erover toeneemt en discriminatie en racisme zowel binnen en buiten de school ook steeds minder voor zullen komen. Op onder meer UniC Utrecht en CSG Augustinus Groningen zijn docenten en leerlingen hier naar aanleiding van BLM op een creatieve manier mee aan de slag gegaan.

Dit voorjaar heeft de Centrale Raad van Beroep (CRvB) zich gebogen over de vraag wat de gevolgen zijn voor de vakantierechten van een leraar die op 1 augustus bij een andere werkgever gaat werken en pas per 1 september zijn oude baan opzegt. De maand augustus heeft de werknemer volledig vakantie, waardoor er geen problemen ontstaan met het leveren van arbeid.

Het bezoeken van scholen is een van de leukste kanten van mijn functie. Kort na de heropening van de vo-scholen voor alle leerlingen bezocht ik het Haagse Montessori Lyceum. Een paar dagen later ontving ik onderstaande brief van een van de leerlingen van deze school. Te mooi om hier niet integraal weer te geven.

Verbinding met leerlingen is een kernwaarde van het Bernard Lievegoed College. Maar hoe monitor je het welzijn en houd je goed contact met leerlingen op afstand? Rector Patricia en mentor Lydia vertellen hoe ze dit aanpakken.

Niets in mijn werk is leuker dan het bezoeken van scholen. Dat onze schoolgebouwen elf weken dicht waren leidde bij mij tot ernstige onthechtingsverschijnselen. Nou ja, dicht... ze waren open voor een enkele leerling, en ik heb ook wel gezien dat leraren die het thuis al snel zat waren hun toevlucht tot school namen. Maar dat waren er niet zo veel.

Onze premier zit al weer tien jaar in het Torentje. Vakminister is hij nooit geweest. Staatssecretaris wel. Vijftien jaar geleden zat hij op het departement van OCW. Daar is zijn belangstelling voor onderwijs gegroeid. Zo sterk zelfs dat hij vanaf 2008 wekelijks maatschappijleer geeft aan leerlingen op het Johan de Witt in Den Haag.

Mijn kleinkinderen konden vorige week niet wachten tot het 11 mei was. Niet om opa te feliciteren met zijn verjaardag, maar...om weer naar school te gaan. Nu is dat voor jonge kinderen, in mijn geval tussen de 4 en 9 jaar, nog wel te begrijpen. Maar wie had begin dit jaar gedacht dat er dit schooljaar een moment zou zijn waarop onze leerlingen, door de bank genomen toch pubers, zouden hunkeren naar het moment dat ze weer naar school kunnen. En toch is het zo.

Korte lijntjes met de basisscholen en nauwe persoonlijke contacten zorgen ervoor dat Jessica de Bruin van het Kalsbeek College in Woerden al ruim voor de start van het nieuwe schooljaar precies weet welke leerlingen er op haar locatie gaan beginnen. Hierdoor kan de school ook in een jaar zonder eindtoets en met een telefonische warme overdracht prima uit de voeten.