Artikelen

“Zoveel mooie initiatieven die we met elkaar aan het bouwen zijn, die echt het verschil weten te maken voor de motivatie van onze leerlingen en ze binnen de school houden, ze worden in één klap allemaal afgebroken. Je bezuinigt op leerlingen die met wat extra aandacht enorm kunnen floreren en die onze maatschappij heel hard nodig heeft. Dat is zo verschrikkelijk treurig.” Aldus Fleur Cerini, directeur-bestuurder van het Lingecollege in Tiel. In dit artikel gaat ze in op de recent aangekondigde onderwijsbezuinigingen. Met name voor haar leerlingen op het beroepscollege (vmbo bb en kb) zijn de gevolgen hiervan groot.

Nestas scholengroep uit de regio Dordrecht werkt op ICT-gebied samen met andere schoolorganisaties in coöperatie KIEN, om zo hun ICT goed én veilig te kunnen regelen. Hoe werkt dat precies? En wat zijn de voor- en nadelen?

Onderwijsregio’s staan voor een grote uitdaging: hoe zorgen we voor voldoende, bekwame docenten, schoolleiders en ander personeel? ‘Professionalisering van leiderschap’ wordt daarbij als belangrijk aandachtspunt benoemd in de plannen. Die professionalisering betreft met name talenten en starters. Daarom werkt de VO-academie samen met onderwijsregio’s om professionalisering regionaal vorm te geven.

Het kabinet Schoof is gevallen. Een door de toeslagenaffaire gedupeerde ouder sprak haar teleurstelling uit op de radio. Het kabinet heeft weer niet lang genoeg gezeten om de compensatie te kunnen regelen. Het is wachten op een nieuw kabinet. ‘Het lijkt wel de Efteling’ zei ze: ‘lange wachttijden en korte ritjes’. Ondertussen gebeurt er niks.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op het is toegestaan om een proeftijd op te nemen in de arbeidsovereenkomst?

De bezuinigingen op onder meer de Onderwijskansenregeling treffen met name ook leerlingen in het praktijkonderwijs hard. Nico van Luik, bestuurder van PRO Emmen, vertelt: “Onze leerlingen leren door te doen en daar hoort goede begeleiding in kleine groepjes bij. Verdwijnt dit, dan ontneem je hen de kans om het maximale uit zichzelf te halen en zullen ze minder goed voorbereid de arbeidsmarkt betreden. Terwijl we juist als maatschappij enorme profijt hebben van goed opgeleide jonge vakmensen. Er is totaal niet nagedacht over de gevolgen voor leerlingen en onze samenleving.”

Platform-TL zoekt een nieuwe voorzitter én enthousiaste bestuursleden (waaronder een penningmeester). Ben jij een ervaren schoolleider of bestuurder die actief wil bijdragen aan de toekomst van het vmbo-TL en GL? Neem dan snel een kijkje op hun vacaturepagina:

Besturen in het onderwijs is meer dan leidinggeven; het vraagt om visie, strategisch inzicht en een diepgaand begrip van de dynamiek binnen en buiten de schoolorganisatie. Het vraagt ook om professionele ontwikkeling en inzicht van de persoon in zijn of haar leiderschapsrol(len). We spreken Jasmijn Kester, vicevoorzitter van SARO met scholen in po en vo in Rotterdam. Zij vertelt over haar groei en dat eindverantwoordelijk schoolleider een wezenlijk andere rol is dan die van bestuurder.

Op woensdag 21 mei jl. kwamen 9 Intervisiebegeleiders van de VO-academie bijeen om samen te reflecteren op hun rol. Onder leiding van Pascale Lucassen (projectleider VO-academie) en Erna Brummel (intervisiebegeleider en VO-managementcoach) gingen we in gesprek over prikkelende stellingen en ingebrachte casussen dit jaar. Lees hieronder een terugblik met relevante links naar trajecten waarin intervisie een belangrijk onderdeel vormt.

In deze aflevering zie en hoor je Esther Klaster, onderzoeker en adviseur op het gebied van regionale samenwerking in het onderwijs. Aan de hand van een metafoor legt ze de paralellen uit tussen het onderhouden van een moestuin en de groeifactoren voor regionale samenwerking.

In de reeks 'Sector aan het woord’ geven schoolleiders, bestuurders, beleidsmedewerkers e.d. een inkijkje in hun dagelijkse praktijk en professionele ontwikkeling. Iedere maand leggen we iemand uit de sector een aantal vragen voor over het thema professionaliseren. Hoe geef je leiding aan de professionalisering van collega's? En op welke momenten leer je zelf het meest? Laat je inspireren door hoe collega's invulling geven aan hun professionalisering. 

In 2014 startte de VO-academie met de eerste collegiale bestuurlijke visitaties (CBV). Wat begon als een kleinschalige pilot, is uitgegroeid tot een volwassen instrument voor collegiale consultatie en professionele ontwikkeling. In oktober start de tiende tranche.

Hoe zet je datgene wat jijzelf in een leertraject geleerd hebt in zodat je met effectief (school)leiderschap het beleid en de schoolorganisatie verder ontwikkelt? Kwantitatief aantonen in welke mate dit gebeurt en kwalitatief hoe en waardoor het écht wordt ingezet, dat onderzocht Els Tanghe drie jaar lang bij po- en vo-scholen in Vlaanderen. Ze promoveerde op dit onderwerp aan de Universiteit van Antwerpen. Welke resultaten leverde dit onderzoek op voor schoolleiders, -besturen, opleidingsorganisaties en beleid? We vroegen het haar.

Ben jij schoolleider in regio Oost en wil jij je samen met ons sterk maken voor het voortgezet onderwijs in onze regio? Word dan lid van het regiobestuur!

“We moeten op alle fronten inleveren,” zegt Wilfred Nep, bestuurder van Het Streek in Ede. “En juist de leerlingen die het meest gebaat zijn bij goed onderwijs, dreigen nu tekortgedaan te worden.” Ook zijn school wordt hard getroffen door de bezuiniging op de onderwijskansenregeling. “Dit betekent voor ons een structureel verlies van zo'n 800.000 euro – ongeveer 5% van onze baten. Dat geld verdwijnt gewoon. Ik hoop vurig dat dit plan nog wordt teruggedraaid. Dit kán echt niet.”

De bezuinigingen op het onderwijs in de Voorjaarsnota hebben voor heel veel scholen en heel veel leerlingen enorme gevolgen. Tot wel 455.000 leerlingen zijn het #kindvanderekening. Vrijwel iedereen in het onderwijs is het eens: deze bezuinigingen móeten van tafel. De VO-raad laat de komende dagen en weken zien wat het in de praktijk betekent als deze bezuinigingen doorgaan. In dit bericht komt Joachim Verhoeyen, controller bij Stichting VO Zeeuws-Vlaanderen, aan het woord: “Ook voor onze vooral brede scholen in kleinere gemeenten zijn de gevolgen van deze bezuinigingen gigantisch. Ze komen ook bovenop eerdere bezuinigingen, waardoor we in combinatie met regionale problematiek (o.a. dunbevolkte regio en lange afstanden) in een neerwaartse spiraal terechtkomen. De onderwijskwaliteit overeind houden wordt zo gewoon onmogelijk.”

De bezuinigingen op het onderwijs in de Voorjaarsnota hebben voor heel veel scholen en heel veel leerlingen enorme gevolgen. Tot wel 455.000 leerlingen zijn het #kindvanderekening. Vrijwel iedereen in het onderwijs is het eens: deze bezuinigingen móeten van tafel. De VO-raad laat de komende dagen en weken zien wat het in de praktijk betekent als deze bezuinigingen doorgaan. In dit bericht komt Leo van 't Spijker, directeur onderwijs en bedrijfsvoering bij Portus Scholengroep in Rotterdam aan het woord: 'Ik wil dit helemaal niet. Ik zie wat voor goeds dit geld doet om leerlingen weer op school te krijgen. Maar je zoekt toch naar iets'.

Dit kabinet deelt een dreun uit die vooral het vmbo en het praktijkonderwijs raakt. De leerlingen en leraren op deze scholen hebben het al relatief zwaar en worden nu kopje onder geduwd door een bezuiniging van 177 miljoen op de zogenaamde Onderwijskansenregeling. Hoe oneerlijk deze bezuiniging uitpakt, blijkt uit de feiten in bijgaand taartdiagram.

De juridische helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we in deze FAQ antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag of medewerkers in bezwaar kan gaan tegen de beslissing over de beschrijving en waardering van hun functie?

E-sigaretten en dan vooral de zogenoemde ‘wegwerpvapes’ duiken al geruime tijd op in en rond vo-scholen en zijn populair onder leerlingen. Hiermee is de vraag wat je als school kan en moet doen om het gebruik van vapes - en daarmee de schadelijke gevolgen hiervan - onder leerlingen tegen te gaan, zeer actueel. Gezonde School en het Trimbos-instituut bieden scholen handvatten op dit vlak. Het LUMC ontwikkelde daarnaast een lespakket rond vapen en in mei 2025 lanceerde het ministerie van VWS de campagne 'Nee tegen vapen'.

Praten over dilemma’s voor leidinggevenden in het onderwijs. Hoe bijzonder is dat? Voor mensen die zich oriënteren op leidinggevende functies zeker, want je kunt leren van jezelf en anderen, waarmee je jezelf verder ontwikkelt. Een gesprek met één van de trainers en ervaringsdeskundige Thimo Jansen. Hij is al 19 jaar verbonden aan de Werkplaats Kindergemeenschap Kees Boeke in Bilthoven, waarvan 11 jaar als schoolleider.

Dit kabinet maakt mooie sier met extra middelen om aan basisvaardigheden te werken. En die extra impuls is ook nodig. Maar wat gebeurt er? Een havo/vwo school gaat inderdaad van dit kabinet extra geld krijgen voor basisvaardigheden. Maar een vmbo-school of praktijkschool gaat zoveel inleveren dat er netto voor tonnen bezuinigd moet worden. Niks extra’s voor deze leerlingen. In plaats daarvan een strafkorting.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag: voor wie geldt het cao-artikel (art. 13.5 CAO VO) met betrekking tot de stagevergoedingen?

Jullie willen aan de slag met een schoolontwikkeling. Misschien willen jullie werken aan de motivatie van leerlingen, stappen zetten op het gebied van differentiatie in de klas of beter gaan samenwerken in teams. Volgens de Aanpak schoolontwikkeling zijn er zes bouwstenen die op een school aanwezig moeten zijn om een succesvolle en duurzame schoolontwikkeling door te voeren. Met behulp van dit spel kom je erachter hoe jullie school ervoor staat met de bouwstenen en waar nog aandacht nodig is.

Elk jaar organiseert de VO-academie meerdere masterclasses over diverse thema’s zoals digitalisering, inclusief onderwijs en (manieren van) leidinggeven. Tijdens masterclasses delen één of meerdere sprekers interessante praktijkvoorbeelden, kennis en inspiratie. Als deelnemer krijg je de ruimte samen met anderen de dialoog aan te gaan over de thema’s die centraal staan. Maar wat vinden deelnemers van onze masterclasses? Lees hieronder meer over de ervaringen van Jacomina van der Weide, Mariëlle van Valkenburg en Han Snijders.

Wat heb je nodig als je start in een nieuwe rol? Voor Alinka Spijkers- de Vos, rector-bestuurder bij het RSG Magister Avinus Sneek, kwam het antwoord op deze vraag in de vorm van het leertraject Beginnend bestuurder. “Het is heel goed om andere startende bestuurders te ontmoeten en met elkaar te sparren: wat betekent deze rol en hoe verhoudt zich dat tot de rol die je hiervoor had?” Wij spraken met haar over haar verwachtingen, ervaringen en nieuwe inzichten uit dit leertraject.

In deze aflevering zie en hoor je prof. dr. Louise Elffers, voorzitter van de Onderwijsraad. Zij gaat in op de kansen(on)gelijkheid in het Nederlandse onderwijs: hoe is het systeem van vroege selectie ontstaan, welke kritiek speelt er, en wat is er nodig om tot verandering te komen?

Op donderdag 17 april jl. vond de diploma-uitreiking van de opleiding tot VO-managementcoach plaats. Tijdens een feestelijke bijeenkomst reikten Eefke Meijer en Martin Hulsen namens de VO-academie de diploma’s uit. Ook Peter Gossen – die samen met Yvonne Veenendaal de trainingen verzorgt tijdens de opleiding – was aanwezig. 

In de reeks 'Sector aan het woord’ geven schoolleiders, bestuurders, beleidsmedewerkers e.d. een inkijkje in hun dagelijkse praktijk en professionele ontwikkeling. Iedere maand leggen we iemand uit de sector een aantal vragen voor over het thema professionaliseren. Hoe geef je leiding aan de professionalisering van collega's? En op welke momenten leer je zelf het meest? Laat je inspireren door hoe collega's invulling geven aan hun professionalisering. 

In de Staat van het Onderwijs 2025 staat de inspectie stil bij het feit dat bijna 65% van de bezochte scholen een herstelopdracht krijgt voor burgerschap. Dat betekent niet dat 65% van de scholen slecht burgerschapsonderwijs geeft. De werkelijkheid ligt genuanceerder, en heeft alles te maken met de complexe opdracht, tijd en middelen van scholen en met de vraag wát de inspectie eigenlijk meet.

De Argo is een kleine school voor voortgezet speciaal onderwijs in Terneuzen en omstreken. Niek Wisse, kookdocent op de hoofdlocatie van deze school, vertelt hoe ze hier omgaan met polarisatie en dit proberen tegen te gaan. “Steeds komt op onze school de boodschap terug: we zijn allemaal verschillend en het is belangrijk elkaar te respecteren en te helpen. In onze lessen en activiteiten, tijdens gesprekken met leerlingen, en ook door dit als onderwijspersoneel voor te leven.”

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag wie beslist of een leerling overgaat of blijft zitten.

Een van de belangrijkste onderdelen van het VO-congres zijn de workshops. Hieronder zijn de presentaties terug te vinden die we kunnen delen. De presentaties zijn niet voor commercieel gebruik bedoeld.

Het Van Lodenstein College (locatie Kesteren) is een reformatorische scholengemeenschap voor praktijkonderwijs, vmbo, havo en vwo in een dorp in de Betuwe. Hoe zorg je bij de leerlingen van deze school – die voornamelijk met gelijkgestemde mensen met eenzelfde achtergrond opgroeien – voor begrip en verbinding met mensen die ‘anders’ zijn? Jan Willem Ruitenberg, docent wiskunde op de locatie in Kesteren, vertelt over hoe zijn school polarisatie zoveel mogelijk voorkomt en aanpakt.

Wiskundeleraar Tycho Neve van het Zwin College in Oostburg maakte voor de brede brugklas havo/vwo een instrument waarmee je automatisch cijfers voor havo- en vwo-leerlingen genereert, op basis van dezelfde toets.

Hoeveel verdienen uitgevers aan de schoolboeken van onze leerlingen? Vandaag debatteerde de Tweede Kamer over leermiddelen in het funderend onderwijs. Belangrijk is dat er meer keuzevrijheid komt voor scholen en meer transparantie van de markt. Een rapport van KPMG dat vandaag in de Kamer staat geagendeerd had dat inzicht moeten bieden. Helaas schiet het rapport ernstig tekort. Ilana Rooderkerk van D66 stelde daarover terecht een aantal kritische vragen.

In de ALV van december 2024 is de opdracht voor de actualisatie van de Code Goed Onderwijsbestuur VO goedgekeurd. Onderdeel van de opdracht is de uitwerking van een lidmaatschapseis met betrekking tot belangenverstrengeling en integriteit. Aanleiding hiervoor was de Nieuwsuur-uitzending waarin (de schijn van) belangenverstrengeling van bestuurders en toezichthouders in het funderend onderwijs centraal stond.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag wanneer moet een school uiterlijk over toelating van een leerling beslissen?

X11 in Utrecht, een vmbo/havo school gericht op media en vormgeving, heeft een diversiteitskalender. Op deze kalender, samengesteld door leraren en leerlingen, staan verschillende dagen die de school viert. Op deze manier staan alle culturen en identiteiten een keer in de spotlight. De school hoopt hiermee bij te dragen aan meer tolerantie.

Op 18 december 2024 hebben de sociale partners een onderhandelaarsakkoord bereikt over een nieuwe CAO VO 2024/2025. Het akkoord is omgezet in een nieuwe CAO VO. Hieronder vind je de meestgestelde vragen.

Hoe kan je als school met een diverse leerlingenpopulatie, in een maatschappij waarin het wij-zij gevoel steeds meer lijkt toe te nemen, zorgen voor begrip en verbinding tussen leerlingen? “Het gaat erom dat je blijft proberen dingen van de grond te krijgen op dit vlak, tegen de maatschappelijke ontwikkelingen in”, aldus Hinke Brinkman, afdelingsleider op het Spinoza Lyceum in Amsterdam. “Constant het gesprek blijven voeren, het goede voorbeeld geven en investeren in de school als gemeenschap, zijn heel belangrijk.”

Waarom is dialoog zo belangrijk als schoolleider? Hoe voer je een productief gesprek, ook over moeilijke onderwerpen? Tjerk de Blok, gepromoveerd op het voeren van gesprekken over complexe en beladen onderwerpen, legt uit wat het belang is van een goede dialoog als schoolleider. Ook geeft hij je een aantal tips mee om je eigen gespreksvoering te analyseren, contraproductieve elementen te herkennen en daarmee de eerste stap te zetten naar verbetering.

In de reeks VO-praat vertellen bevlogen sprekers in maximaal 10 minuten een inspirerend verhaal over leiderschap. We hebben weer nieuwe podcasts beschikbaar van de afgelopen reeks VO-praat (seizoen 4)! Met onder andere Gert Biesta over polarisatie in het gesprek over onderwijs, Mieke Koeslag-Kreunen over werkplezier en Marc van der Meer over een andere benadering van het lerarentekort.

In de reeks 'Sector aan het woord’ geven schoolleiders, bestuurders, beleidsmedewerkers e.d. een inkijkje in hun dagelijkse praktijk en professionele ontwikkeling. Iedere maand leggen we iemand uit de sector een aantal vragen voor over het thema professionaliseren. Hoe geef je leiding aan de professionalisering van collega's? En op welke momenten leer je zelf het meest? Laat je inspireren door hoe collega's invulling geven aan hun professionalisering. 

Op het DaCapo College in Sittard krijgen leerlingen van het vmbo en de eerste opvang anderstaligen (EOA) samen in één schoolgebouw les. Dat betekent echter niet dat hun werelden automatisch samenkomen, aldus Tim Bominaar, conrector vmbo op de school. “Leerlingen bij elkaar in huis zetten, maar niet laten kennismaken, dat werkt niet. Dan krijg je een school in een school.” Op het DaCapo College steekt men daarom veel tijd en energie in het organiseren van deze kennismaking en in het elkaar meenemen in het verhaal van de ander.

Het Eijkhagen College in Landgraaf ontwikkelde zelf een nieuw vak in de onderbouw: ‘Exact’. Hierin worden de vakken biologie, natuurkunde, scheikunde én techniek gecombineerd. Op die manier hopen ze meer leerlingen warm te maken voor de bètavakken in de bovenbouw.