Artikelen

Leerlingen doen op school méér dan alleen vakken volgen. Een plusdocument maakt dat zichtbaar; het is een aanvulling op het diploma. Werkt dat in de praktijk zoals het bedoeld is? Leerlingen van twee scholen over het plusdocument, het bewijs van hun brede vorming.

Het Krimpenerwaard College in Krimpen aan den IJssel nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen rector Ad Keller, conrector onderwijs Sabine Koster en docent geschiedenis Rinus van den Hoek over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd.

De Jacobus Fruytier nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen Kees Verbeek en Jos de Weerd (projectleiders) en Johan Heres (lid College van Bestuur) over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd.

Scholen hebben de mogelijkheid om te variëren in het aantal lesuren per vak. Dat geeft leerlingen de gelegenheid om meer tijd te besteden aan een vak waar zij moeite mee hebben, te versnellen of om meer tijd te besteden aan brede vorming.

Door allerlei onderwijskundige eisen die aan de school worden gesteld is er ook steeds meer behoefte aan bepaalde kwalitatieve leraarsvaardigheden. Hoe zet uw school strategisch hrm in?

Volgens de visie van het Mundus College in Amsterdam (vmbo, pro) zal de doorstroom naar het mbo verbeteren wanneer leerlingen meer eigenaar zijn van hun leren en van hun toekomst. Daar is het doorstroomprogramma waarvoor het Mundus subsidie heeft gekregen, dan ook voornamelijk op gericht, zo blijkt uit een gesprek met Monique Sanders die teamleider is van de bovenbouw. “Wij zijn te veel geneigd om onze leerlingen aan de hand te nemen.”

Het Groene Hart Leerpark in Alphen a/d Rijn nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen Marieke Hulsbergen (afdelingsleider), Manon Huttinga en Edward Wijsman (docenten-projectleiders) over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd.

In Zuid-Kennemerland heeft het regionale samenwerkingsverband gekozen voor opting out. Vanuit een idealistische visie, maar met een realistische financiële onderbouwing. Directeur Johan Vermeer vat de filosofie van zijn samenwerkingsverband als volgt samen: “Geen geld per kind, maar geld per school: populatiebekostiging.”

Het VO-congres op 29 maart 2018 was een memorabele dag, boordevol inspirerende gesprekken en prikkelende lezingen en workshops. Bekijk het live-magazine voor een uitgebreide impressie en onderstaande video's en foto's. Op deze pagina vindt u ook de presentaties van de lezingen en workshops die werden gegeven.

Lees de vragen en antwoorden.

RSG Wolfsbos in Hoogeveen is een school voor praktijkonderwijs, vmbo, havo en vwo. De verschillende locaties van de school liggen bij elkaar op één terrein. Zo ook de locatie waar naast de onderbouwleerlingen, ook nieuwkomersleerlingen les krijgen in een van de drie Internationale Schakelklassen (ISK).

Leerlingen onderwijs bieden dat recht doet aan al hun talenten. Dat is de uitdaging waar de vo-sector voor staat. Want een leerling die voor álle vakken precies hetzelfde niveau heeft, is eerder uitzondering dan regel. Dat betekent ook aanpassing van de huidige inrichting van het onderwijs. Het vraagt om flexibiliteit en differentiatie, het centraal stellen van de leerling. Schoolleiders gaan hier graag mee aan de slag binnen hun school, maar ervaren belemmeringen bij het uitvoeren van deze ambitie. Daarom rijst de simpele, maar treffende vraag: maatwerk … hoe dan?

Iedere leerling is uniek en heeft zijn of haar eigen kwaliteiten. Het is belangrijk dat leerlingen deze kwaliteiten kunnen laten zien en zich hierin verder kunnen ontwikkelen.

Tussen 23 januari en 13 maart 2018 organiseerde de VO-raad voor de vijfde keer een VO-tour rondom de ambities uit het sectorakkoord. Tijdens deze tour gingen bestuurders en schoolleiders in gesprek over de ingeslagen weg naar maatwerk en flexibilisering. Het kabinet spreekt met het regeerakkoord steun uit voor deze richting. Het is nu aan ons om deze lijn door te trekken en nieuwe afspraken te maken over de volgende stappen die we als scholen gaan zetten.

Het Gomarus in Gorinchem nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertelt Hans de Braal, projectleider en beleidsadviseur Onderwijs en Kwaliteit, over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd. "Docenten worden zich bewuster van het feit dat ze van collega’s kunnen leren en dat zij nog iets te leren hebben. Dat prikkelt om verder te leren. Ook in de klas zijn al kleine veranderingen waarneembaar."

Het Fons Vitae in Amsterdam nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertelt Nicole Voorn, afdelingsleider van het Fons Vitae en projectleider van het PLG-project, over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd. "Wat me professioneel verrast heeft, is dat we als school over onderwijs zijn gaan praten, buiten de waan van de dag."

Een van de doelstellingen van de VO-raad is om het aantal masteropgeleide docenten de komende jaren substantieel te verhogen. Bij het Notre Dame des Anges in Ubbergen kunnen ze uit ervaring spreken: Marij van Deutekom, directeur-bestuurder van Havo Notre Dame des Anges: “Ik raad elke school aan om te investeren in de professionele ontwikkeling van het personeel, want dat levert ontzettend veel op, zeker als je je onderwijs wilt vernieuwen.”

Het recht op compensatie voor de uitkering op basis van de Algemene nabestaandewet (ANW) in de pensioenregeling bij het ABP vervalt per 1 mei 2018, tenzij gebruik kan worden gemaakt van de Anw-uitzonderingsregel van het ABP.

Regelmatig ziet Bas Razenberg, teamleider van het Stedelijk College Eindhoven, een net gearriveerde leerling uit Syrië, Polen of een ander buitenland een selfie maken voor het mooie, nieuwe gebouw van zijn vestiging. Op deze vmbo-locatie krijgen 1000 jongeren les, van wie 200 op de ISK-afdeling. Deze leerlingen, die EOA-leerlingen heten (eerste opvang anderstaligen) op het Stedelijk College, zitten niet in een apart gebouw, maar midden tussen hun Nederlandse leeftijdgenoten. Dat mooie nieuwe pand is ook hún gebouw.

Passend onderwijs is erbij gebaat als meerdere onderwijsprofessionals intensief met elkaar samenwerken in de klas. Althans, als die samenwerking aan bepaalde eisen voldoet. Dat betoogt Dian Fluijt, die gespecialiseerd is op het gebied van co-teaching. Fluijt is docent bij het Seminarium voor Orthopedagogiek en lid van het lectoraat ‘Normatieve Professionalisering’ van Hogeschool Utrecht. Daarnaast is zij eigenaar van ‘De OnderwijsMENSen’. Wat is co-teaching? En waarom draagt het bij aan passend onderwijs?

Hoe biedt u zo veel mogelijk leerlingen een ononderbroken leerroute en voorkomt u dat leerlingen onnodig blijven zitten? In 2017 hebben 12 scholen in twee leernetwerken gewerkt aan het voorkomen van zittenblijven. In vijf bijeenkomsten bespraken schoolleiders manieren die bijdragen aan het voorkomen van zittenblijven. Informatie uitwisselen, ervaringen delen, conclusies trekken, expertise inwinnen en stappen zetten zijn de basisingrediënten van deze leernetwerken. Wat kunt u leren van de opbrengsten?

De VO-raad is lid van en/of onderhoudt contact met diverse internationaal vergelijkbare organisaties en netwerken van schoolleiders en bestuurders. In samenwerking met deze organisaties vertegenwoordigt de VO-raad de belangen van scholen en worden scholen ondersteund op het gebied van internationalisering van het onderwijs.

Hoe krijg je als school zicht op de bestemming van de leerling na het verlaten van het vo? Hoe ga je als school daadwerkelijk aan de slag met doorstroominformatie? Bekijk de animatie:

Scholen zijn al volop aan de slag met het vergroten van kansengelijkheid, zodat alle leerlingen het onderwijs krijgen waar ze recht op hebben. Op deze pagina vindt u een aantal praktijkvoorbeelden.

Het Christelijk Lyceum Zeist nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen Maarten van Dijk, projectleider PLG’s, en Rob Bijeman, nieuwe rector van het lyceum, over hun aanpak en wat het heeft opgeleverd.

Het slagingspercentage van mavoleerlingen die doorstromen naar de havo ligt landelijk op 60 procent, maar bij de havo-top van het Penta College (vmbo) in Hoogvliet verlaat 80 procent van de leerlingen de school met een diploma. Dit succes is te danken aan de specifieke aanpak in de havo-top, zo blijkt uit een gesprek met Reinier Mourik, algemeen directeur van het Penta College CSG Hoogvliet. De aanpak is mogelijk gemaakt doordat de school gebruikmaakt van de subsidieregeling Doorstroomprogramma’s vmbo-havo en vmbo-mbo.

Door de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) moeten scholen en samenwerkingsverbanden vanaf eind mei kunnen aantonen dat ze verantwoordelijk met persoonsgegevens omgaan. Een belangrijke wijziging is dat organisaties intern hun privacy(beleid) beter moeten organiseren. Een maatregel om dat te bereiken is het verplicht aanwijzen van een interne privacy-toezichthouder. Die persoon wordt functionaris voor gegevensbescherming (FG) genoemd.

De Meerwaarde in Barneveld nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen Rianne Bakker, docent en onderwijskundige, en Klaas ter Veen, hoofd Onderwijs Service Bureau, over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd.

In de uitgave Verrassend Passend 2 vertellen medewerkers van swv-en en scholen (po, vo en (v)so), ouders, gemeenten en medewerkers jeugdzorg openhartig over de manier waarop zij bezig zijn met passend onderwijs. In dit artikel: het samenwerkingsverband Gelderse Vallei.

Voor een goede invulling van Loopbaanoriëntatie- en begeleiding (LOB) is een cruciale rol weggelegd voor de mentor. Daarnaast is het belangrijk om leerlingen te betrekken bij de concrete uitwerking en om de LOB-lessen goed te verankeren in het schoolbeleid. Dit blijkt uit de peer reviews LOB die de VO-raad in 2017 organiseerde.

De Nieuwe Internationale School Esprit in Amsterdam is een tweetalige school voor basis- en voortgezet onderwijs. De school beschikt over een internationale schakelklas (ISK), met leerlingen van over de hele wereld. Op de basisschool zitten vooral kinderen van expats, op het vo voornamelijk kinderen van immigranten en vluchtelingen.

Het Bonaventuracollege in Leiden nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertelt de school over hun aanpak en wat deelname hen heeft gebracht. "Ik zie dat het beweging brengt in de school."

De kwaliteit van het onderwijs hangt nauw samen met de kwaliteit van de school als professionele organisatie; een organisatie waarin schoolleiders en leraren de ruimte krijgen om met en van elkaar te leren en samen te werken aan verdere (onderwijs)verbetering. Om een dergelijke lerende cultuur op scholen te stimuleren, hebben de Onderwijscoöperatie en VO-raad tussen 2014 en 2017 het project ‘Professionele leergemeenschappen’ opgezet. 14 scholen namen deel. In de onderstaande portretten vertellen zij over hun aanpak en wat een professionele leergemeenschap hen heeft gebracht.

Op 23 januari 2018 was de eerste bijeenkomst van de VO-tour 2018 in Veenendaal. Hieronder kunt u kijken hoe zo'n bijeenkomst eruit ziet, of terugkijken als u er zelf bent geweest.

“Grip krijgen op data is een goed middel om het gesprek binnen de school over onderwijs op gang te houden. Bovendien wordt het gesprek met leerlingen en ouders helderder op basis van data.” Dat zei een van de deelnemers van het Leernetwerk Verbeteren interne doorstroom. In 2017 werkten zo’n vijftien scholen in twee leernetwerken onder begeleiding van procesbegeleiders van Oberon aan het verbeteren van hun interne doorstroom. In vijf bijeenkomsten bespraken scholen met elkaar de mogelijkheden om met behulp van doorstroomdata duidelijk te krijgen waar knelpunten zitten, welke aanpak daar goed bij past en welke interventies zij in het verleden hadden toegepast en of deze succesvol waren.

Het gaat best goed met de school. De resultaten zijn goed. De onderwijsinspectie is niet ontevreden. Het medewerkers-tevredenheidsonderzoek laat geen grote problemen zien. OK, werkdruk is wel ‘een ding’…, maar er is geen directe urgentie die je als schoolleider zou kunnen gebruiken om de geesten in beweging te krijgen en een start met strategisch HRM te maken. Toch is strategisch HRM in het onderwijsveld belangrijk, hoor je als schoolleider steeds vaker. Hoe te beginnen?

In deze rubriek laten we diverse schoolleiders en bestuurders graag aan het woord over thema’s die hen nauw aan het hart liggen. In deze eerste aflevering Aart van der Woude (afdelingsleider RSG N.O.-Veluwe) over de relatie tussen een professionele schoolorganisatie en de organisatiecultuur.

Tot zo’n vijftien jaar geleden was het Coornhert Gymnasium in Gouda voornamelijk gericht op klassikale kennisoverdracht. De wens groeide echter bij docenten om leerlingen een meer individuele leerroute te kunnen laten volgen en hen daar nauw bij te betrekken. Formatief evalueren bleek daar een geschikt instrument voor te zijn.

Het Marianum brengt formatief evalueren op alle niveaus van de school in praktijk. De docent past het toe in de klas, de sectieleider in de sectie en de conrector in het team. Belangrijke vragen zijn: Waar sta je nu? Waar wil je naartoe? Hoe komen we daar?

Het DevelsteinCollege in Zwijndrecht houdt zich actief bezig met het vervolg van de schoolloopbaan van de leerlingen. Zo zijn er contacten met de Hogeschool Rotterdam en Hogeschool InHolland, helpt een LOB-cv leerlingen een bewuste studiekeuze te maken en worden studenten gevolgd met de doorstroommonitor.

Het DevelsteinCollege in Zwijndrecht vindt het belangrijk dat leerlingen optimale kansen krijgen om succesvol de school te doorlopen. Dat betekent dat bij de overgang naar het volgende leerjaar niet alleen de cijfers belangrijk zijn.

In de uitgave Verrassend Passend 2 vertellen medewerkers van swv-en en scholen (po, vo en (v)so), ouders, gemeenten en medewerkers jeugdzorg openhartig over de manier waarop zij bezig zijn met passend onderwijs. In dit artikel: het Montessori College Oost in Amsterdam.

Het DevelsteinCollege hecht aan een soepele overgang tussen basis- en voortgezet onderwijs. Zo spreken teamleiders en mentoren met de leerkrachten van groep 8 over de voortgangsresultaten, worden er gezamenlijk activiteiten georganiseerd en is er aandacht voor een zachte landing in het voortgezet onderwijs.

Met formatieve evaluatie leren leerlingen kritisch denken, reflecteren en leren van fouten. Formatief toetsen en evalueren past daarom beter bij de brede doelen van het onderwijs dan ‘toetsen voor een cijfer’. In 2017 heeft een aantal scholen in twee leernetwerken van de VO-raad en SLO gewerkt met formatief evalueren. De belangrijkste opbrengsten: meer inzicht in het leerproces en meer eigenaarschap bij de leerlingen zelf.

Als de doorstroom op een school wat lijkt te haperen, rijst de vraag: is dit een incident of een trend? En hoeveel van de gediplomeerde leerlingen kiezen een vervolgopleiding in de sector waarbinnen zij zijn opgeleid? Doorstroominformatie kan een indicatie geven in welke richting scholen antwoorden op bovenstaande vragen kunnen vinden.

De week van 27 november t/m 04 december 2017.

Op 20 november 2017 vond de masterclass Bevorderen van motivatie plaats in Utrecht.

De week van 14 november t/m 20 november 2017.

‘Het is een hoop gedoe’ is slechts een van de mythes die de ronde doen over de Banenafspraak. Koudwatervrees en onbekendheid zijn vaak redenen om er maar niet aan te beginnen. Bekend maakt bemind: de ontkrachting van de vijf meest gehoorde mythes.

Vierdejaars vmbo-t-leerlingen van CSG Reggesteyn in Nijverdal die overwegen om door te stromen naar het havo, kunnen dit schooljaar voor het eerst het zogenoemde ‘Pre-havotraject’ volgen. Ze ervaren wat het betekent om havo-onderwijs te volgen en ontdekken of zij dat aankunnen en leuk vinden. Directeur Ineke Munter vertelt over het waarom van het traject en over de manier waarop de school het vormgeeft.