Artikelen

De wereld om ons heen verandert snel. Technologie speelt een steeds grotere rol in het leven van leerlingen, het onderwijs én in de manier waarop onderwijs wordt georganiseerd. Dit vraagt om een nieuwe blik op digitalisering in het onderwijs.

Liever zelfstandig aan de slag met je team? De online variant van Bloom biedt alle tools die je nodig hebt om zélf een inspirerend teamgesprek te organiseren over digitalisering en sociaal veilig onderwijs. Ideaal voor scholen die willen werken aan teamontwikkeling en visievorming in hun eigen tempo en context. Deze online variant is uitermate geschikt om in te zetten tijdens teamdagen, studiedagen of heidagen.

Ben jij communicatief vaardig en flexibel, geloof je in de kracht van praktijkgericht leren en wil je bijdragen aan de kwaliteit en ontwikkeling van het praktijkonderwijs in Nederland? Dan is de functie van Beleidsadviseur Praktijkonderwijs wellicht iets voor jou!

Hoe breng je coachend leiderschap in de praktijk? Wat kun je doen om een coachee (optimaal) te ondersteunen in zijn of haar ontwikkeling? Wij vroegen het aan twee van onze VO-managementcoaches: Wendelien Hoedemaker (rector Montessori Lyceum Amsterdam) en Martin Hulsen (landelijke coördinator VO-managementcoach). Laat je inspireren door 5 tips die onze VO-managementcoaches toepassen bij de begeleiding van hun coachees – ook toepasbaar als leidinggevende bij de coaching van jouw collega’s.

In de reeks 'Sector aan het woord’ geven schoolleiders, bestuurders, beleidsmedewerkers e.d. een inkijkje in hun dagelijkse praktijk en professionele ontwikkeling. Iedere maand leggen we iemand uit de sector een aantal vragen voor over het thema professionaliseren. Hoe geef je leiding aan de professionalisering van collega's? En op welke momenten leer je zelf het meest? Laat je inspireren door hoe collega's invulling geven aan hun professionalisering. 

Alle stemmen meenemen in de organisatie om tot kwalitatief goede besluiten te komen: dat is de kern van Deep Democracy. Wij spraken met Sandra Bouckaert – opgeleid tot Deep Democracy instructor – over deze veelomvattende term. “Het is zowel een theorie als een filosofie, maar het bestaat ook uit hele praktische tools”, zegt Sandra. Tijdens haar workshop in het leertraject Beginnend schoolleider laat ze deelnemers hiermee kennismaken; genoeg om te bespreken dus.

Bij Curio prinsentuin de Cooth in Breda hebben ze een eigen onderwijsconcept ontwikkeld: Zie, ik ontwikkel (Z!O). Voormalig coördinator onderwijsontwikkeling Evi Haan vertelt over het ontstaan en de uitvoering van deze wijziging in het curriculum.

Heb je kennis van en ervaring met arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht, en wil je je daarnaast verdiepen in het onderwijsrecht? Wil jij onze schoolorganisaties en collega’s adviseren en wegwijs maken in de wirwar van wetten en regels binnen het onderwijs en zoek je een uitdagende en afwisselende baan? Dan zijn wij op zoek naar jou!

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag hoe je als werkgever om moet gaan met (aanvullend) geboorteverlof in vakantieperioden?

Ben jij leraar, schoolleider, kwaliteitsmedewerker of bestuurder in het primair of voortgezet onderwijs? Wil jij bijdragen aan een soepelere overgang van primair naar voortgezet onderwijs en impact maken voor leerlingen? Meld je dan aan voor het Adviesteam Overgang PO-VO en bouw mee aan de toekomst van ons onderwijssysteem.

Schoolbestuurders hebben de verantwoordelijkheid om samen met schoolleiders en IBP’ers een digitaal veilige omgeving te realiseren. Daarom werken we stapsgewijs toe naar één norm voor digitaal veilig onderwijs: het Normenkader Informatiebeveiliging en Privacy (IBP). Maar zijn scholen al op de goede weg? En welke concrete stappen kunnen zij (nog meer) zetten? Om op deze vragen een antwoord te geven, organiseerde de PO-Raad in samenwerking met de VO-raad, AVS en Kennisnet afgelopen 15 mei 2025 een masterclass over digitale veiligheid.

"Haal het geld in hemelsnaam niet weg bij de leerlingen." Dat is de hartenkreet van rector Emmeken van der Heijden van OMO Scholengroep Helmond als ze gevraagd wordt naar de aangekondigde bezuiniging op de onderwijskansenregeling. "Luister naar de stem van de leerlingen, zij hebben onze aandacht het meest nodig."

De Kennistafel Effectief Leesonderwijs heeft het ‘Kwaliteitskader leermiddelen Nederlands’ ontwikkeld. Dit kwaliteitskader is een middel voor docenten om methodes beter te beoordelen. Tegelijkertijd geeft het uitgeverijen handvatten om betere methodes te ontwikkelen. Koen van Brussel, docent Nederlands, werkte mee aan de ontwikkeling van het kwaliteitskader en vertelt over het doel ervan en hoe je het praktisch kunt inzetten bij de keuze voor leermiddelen.

Ben je schoolleider in regio Amsterdam en wil jij je samen met ons sterk maken voor het voortgezet onderwijs in onze regio? Word dan lid van het regiobestuur!

Pride-maand is veel meer dan een feest van kleur, muziek en zichtbaarheid. Het is een moment om stil te staan bij een fundamentele vraag: kunnen leerlingen, leraren en schoolleiders in het primair en voortgezet onderwijs echt zichzelf zijn? Aan het woord bestuurders Jeroen Goes (Stichting Delta De Bilt) en Camyre de Adelhart Toorop (Purmerendse ScholenGroep) over hun eigen coming out, hoe het ervoor staat met de acceptatie en wat we als scholen daar nog in kunnen betekenen.

Onderwijsregio’s staan voor een grote uitdaging: hoe zorgen we voor voldoende, bekwame docenten, schoolleiders en ander personeel? ‘Professionalisering van leiderschap’ wordt daarbij als belangrijk aandachtspunt benoemd in de plannen. Die professionalisering betreft met name talenten en starters. Daarom werkt de VO-academie samen met onderwijsregio’s om professionalisering regionaal vorm te geven.

Nestas scholengroep uit de regio Dordrecht werkt op ICT-gebied samen met andere schoolorganisaties in coöperatie KIEN, om zo hun ICT goed én veilig te kunnen regelen. Hoe werkt dat precies? En wat zijn de voor- en nadelen?

“Zoveel mooie initiatieven die we met elkaar aan het bouwen zijn, die echt het verschil weten te maken voor de motivatie van onze leerlingen en ze binnen de school houden, ze worden in één klap allemaal afgebroken. Je bezuinigt op leerlingen die met wat extra aandacht enorm kunnen floreren en die onze maatschappij heel hard nodig heeft. Dat is zo verschrikkelijk treurig.” Aldus Fleur Cerini, directeur-bestuurder van het Lingecollege in Tiel. In dit artikel gaat ze in op de recent aangekondigde onderwijsbezuinigingen. Met name voor haar leerlingen op het beroepscollege (vmbo bb en kb) zijn de gevolgen hiervan groot.

Het kabinet Schoof is gevallen. Een door de toeslagenaffaire gedupeerde ouder sprak haar teleurstelling uit op de radio. Het kabinet heeft weer niet lang genoeg gezeten om de compensatie te kunnen regelen. Het is wachten op een nieuw kabinet. ‘Het lijkt wel de Efteling’ zei ze: ‘lange wachttijden en korte ritjes’. Ondertussen gebeurt er niks.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag of het is toegestaan om een proeftijd op te nemen in de arbeidsovereenkomst?

De bezuinigingen op onder meer de Onderwijskansenregeling treffen met name ook leerlingen in het praktijkonderwijs hard. Nico van Luik, bestuurder van PRO Emmen, vertelt: “Onze leerlingen leren door te doen en daar hoort goede begeleiding in kleine groepjes bij. Verdwijnt dit, dan ontneem je hen de kans om het maximale uit zichzelf te halen en zullen ze minder goed voorbereid de arbeidsmarkt betreden. Terwijl we juist als maatschappij enorme profijt hebben van goed opgeleide jonge vakmensen. Er is totaal niet nagedacht over de gevolgen voor leerlingen en onze samenleving.”

Platform-TL zoekt een nieuwe voorzitter én enthousiaste bestuursleden (waaronder een penningmeester). Ben jij een ervaren schoolleider of bestuurder die actief wil bijdragen aan de toekomst van het vmbo-TL en GL? Neem dan snel een kijkje op hun vacaturepagina:

Op woensdag 21 mei jl. kwamen 9 Intervisiebegeleiders van de VO-academie bijeen om samen te reflecteren op hun rol. Onder leiding van Pascale Lucassen (projectleider VO-academie) en Erna Brummel (intervisiebegeleider en VO-managementcoach) gingen we in gesprek over prikkelende stellingen en ingebrachte casussen dit jaar. Lees hieronder een terugblik met relevante links naar trajecten waarin intervisie een belangrijk onderdeel vormt.

In deze aflevering zie en hoor je Esther Klaster, onderzoeker en adviseur op het gebied van regionale samenwerking in het onderwijs. Aan de hand van een metafoor legt ze de paralellen uit tussen het onderhouden van een moestuin en de groeifactoren voor regionale samenwerking.

In de reeks 'Sector aan het woord’ geven schoolleiders, bestuurders, beleidsmedewerkers e.d. een inkijkje in hun dagelijkse praktijk en professionele ontwikkeling. Iedere maand leggen we iemand uit de sector een aantal vragen voor over het thema professionaliseren. Hoe geef je leiding aan de professionalisering van collega's? En op welke momenten leer je zelf het meest? Laat je inspireren door hoe collega's invulling geven aan hun professionalisering. 

In 2014 startte de VO-academie met de eerste collegiale bestuurlijke visitaties (CBV). Wat begon als een kleinschalige pilot, is uitgegroeid tot een volwassen instrument voor collegiale consultatie en professionele ontwikkeling. In oktober start de tiende tranche.

Besturen in het onderwijs is meer dan leidinggeven; het vraagt om visie, strategisch inzicht en een diepgaand begrip van de dynamiek binnen en buiten de schoolorganisatie. Het vraagt ook om professionele ontwikkeling en inzicht van de persoon in zijn of haar leiderschapsrol(len). We spreken Jasmijn Kester, vicevoorzitter van SARO met scholen in po en vo in Rotterdam. Zij vertelt over haar groei en dat eindverantwoordelijk schoolleider een wezenlijk andere rol is dan die van bestuurder.

Hoe zet je datgene wat jijzelf in een leertraject geleerd hebt in zodat je met effectief (school)leiderschap het beleid en de schoolorganisatie verder ontwikkelt? Kwantitatief aantonen in welke mate dit gebeurt en kwalitatief hoe en waardoor het écht wordt ingezet, dat onderzocht Els Tanghe drie jaar lang bij po- en vo-scholen in Vlaanderen. Ze promoveerde op dit onderwerp aan de Universiteit van Antwerpen. Welke resultaten leverde dit onderzoek op voor schoolleiders, -besturen, opleidingsorganisaties en beleid? We vroegen het haar.

“We moeten op alle fronten inleveren,” zegt Wilfred Nep, bestuurder van Het Streek in Ede. “En juist de leerlingen die het meest gebaat zijn bij goed onderwijs, dreigen nu tekortgedaan te worden.” Ook zijn school wordt hard getroffen door de bezuiniging op de onderwijskansenregeling. “Dit betekent voor ons een structureel verlies van zo'n 800.000 euro – ongeveer 5% van onze baten. Dat geld verdwijnt gewoon. Ik hoop vurig dat dit plan nog wordt teruggedraaid. Dit kán echt niet.”

De bezuinigingen op het onderwijs in de Voorjaarsnota hebben voor heel veel scholen en heel veel leerlingen enorme gevolgen. Tot wel 455.000 leerlingen zijn het #kindvanderekening. Vrijwel iedereen in het onderwijs is het eens: deze bezuinigingen móeten van tafel. De VO-raad laat de komende dagen en weken zien wat het in de praktijk betekent als deze bezuinigingen doorgaan. In dit bericht komt Joachim Verhoeyen, controller bij Stichting VO Zeeuws-Vlaanderen, aan het woord: “Ook voor onze vooral brede scholen in kleinere gemeenten zijn de gevolgen van deze bezuinigingen gigantisch. Ze komen ook bovenop eerdere bezuinigingen, waardoor we in combinatie met regionale problematiek (o.a. dunbevolkte regio en lange afstanden) in een neerwaartse spiraal terechtkomen. De onderwijskwaliteit overeind houden wordt zo gewoon onmogelijk.”

De bezuinigingen op het onderwijs in de Voorjaarsnota hebben voor heel veel scholen en heel veel leerlingen enorme gevolgen. Tot wel 455.000 leerlingen zijn het #kindvanderekening. Vrijwel iedereen in het onderwijs is het eens: deze bezuinigingen móeten van tafel. De VO-raad laat de komende dagen en weken zien wat het in de praktijk betekent als deze bezuinigingen doorgaan. In dit bericht komt Leo van 't Spijker, directeur onderwijs en bedrijfsvoering bij Portus Scholengroep in Rotterdam aan het woord: 'Ik wil dit helemaal niet. Ik zie wat voor goeds dit geld doet om leerlingen weer op school te krijgen. Maar je zoekt toch naar iets'.

Dit kabinet deelt een dreun uit die vooral het vmbo en het praktijkonderwijs raakt. De leerlingen en leraren op deze scholen hebben het al relatief zwaar en worden nu kopje onder geduwd door een bezuiniging van 177 miljoen op de zogenaamde Onderwijskansenregeling. Hoe oneerlijk deze bezuiniging uitpakt, blijkt uit de feiten in bijgaand taartdiagram.

De juridische helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we in deze FAQ antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag of medewerkers in bezwaar kan gaan tegen de beslissing over de beschrijving en waardering van hun functie?

E-sigaretten en dan vooral de zogenoemde ‘wegwerpvapes’ duiken al geruime tijd op in en rond vo-scholen en zijn populair onder leerlingen. Hiermee is de vraag wat je als school kan en moet doen om het gebruik van vapes - en daarmee de schadelijke gevolgen hiervan - onder leerlingen tegen te gaan, zeer actueel. Gezonde School en het Trimbos-instituut bieden scholen handvatten op dit vlak. Het LUMC ontwikkelde daarnaast een lespakket rond vapen en in mei 2025 lanceerde het ministerie van VWS de campagne 'Nee tegen vapen'.

Praten over dilemma’s voor leidinggevenden in het onderwijs. Hoe bijzonder is dat? Voor mensen die zich oriënteren op leidinggevende functies zeker, want je kunt leren van jezelf en anderen, waarmee je jezelf verder ontwikkelt. Een gesprek met één van de trainers en ervaringsdeskundige Thimo Jansen. Hij is al 19 jaar verbonden aan de Werkplaats Kindergemeenschap Kees Boeke in Bilthoven, waarvan 11 jaar als schoolleider.

Dit kabinet maakt mooie sier met extra middelen om aan basisvaardigheden te werken. En die extra impuls is ook nodig. Maar wat gebeurt er? Een havo/vwo school gaat inderdaad van dit kabinet extra geld krijgen voor basisvaardigheden. Maar een vmbo-school of praktijkschool gaat zoveel inleveren dat er netto voor tonnen bezuinigd moet worden. Niks extra’s voor deze leerlingen. In plaats daarvan een strafkorting.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag: voor wie geldt het cao-artikel (art. 13.5 CAO VO) met betrekking tot de stagevergoedingen?

Jullie willen aan de slag met een schoolontwikkeling. Misschien willen jullie werken aan de motivatie van leerlingen, stappen zetten op het gebied van differentiatie in de klas of beter gaan samenwerken in teams. Volgens de Aanpak schoolontwikkeling zijn er zes bouwstenen die op een school aanwezig moeten zijn om een succesvolle en duurzame schoolontwikkeling door te voeren. Met behulp van dit spel kom je erachter hoe jullie school ervoor staat met de bouwstenen en waar nog aandacht nodig is.

Elk jaar organiseert de VO-academie meerdere masterclasses over diverse thema’s zoals digitalisering, inclusief onderwijs en (manieren van) leidinggeven. Tijdens masterclasses delen één of meerdere sprekers interessante praktijkvoorbeelden, kennis en inspiratie. Als deelnemer krijg je de ruimte samen met anderen de dialoog aan te gaan over de thema’s die centraal staan. Maar wat vinden deelnemers van onze masterclasses? Lees hieronder meer over de ervaringen van Jacomina van der Weide, Mariëlle van Valkenburg en Han Snijders.

Wat heb je nodig als je start in een nieuwe rol? Voor Alinka Spijkers- de Vos, rector-bestuurder bij het RSG Magister Avinus Sneek, kwam het antwoord op deze vraag in de vorm van het leertraject Beginnend bestuurder. “Het is heel goed om andere startende bestuurders te ontmoeten en met elkaar te sparren: wat betekent deze rol en hoe verhoudt zich dat tot de rol die je hiervoor had?” Wij spraken met haar over haar verwachtingen, ervaringen en nieuwe inzichten uit dit leertraject.

In deze aflevering zie en hoor je prof. dr. Louise Elffers, voorzitter van de Onderwijsraad. Zij gaat in op de kansen(on)gelijkheid in het Nederlandse onderwijs: hoe is het systeem van vroege selectie ontstaan, welke kritiek speelt er, en wat is er nodig om tot verandering te komen?

Op donderdag 17 april jl. vond de diploma-uitreiking van de opleiding tot VO-managementcoach plaats. Tijdens een feestelijke bijeenkomst reikten Eefke Meijer en Martin Hulsen namens de VO-academie de diploma’s uit. Ook Peter Gossen – die samen met Yvonne Veenendaal de trainingen verzorgt tijdens de opleiding – was aanwezig. 

In de reeks 'Sector aan het woord’ geven schoolleiders, bestuurders, beleidsmedewerkers e.d. een inkijkje in hun dagelijkse praktijk en professionele ontwikkeling. Iedere maand leggen we iemand uit de sector een aantal vragen voor over het thema professionaliseren. Hoe geef je leiding aan de professionalisering van collega's? En op welke momenten leer je zelf het meest? Laat je inspireren door hoe collega's invulling geven aan hun professionalisering. 

In de Staat van het Onderwijs 2025 staat de inspectie stil bij het feit dat bijna 65% van de bezochte scholen een herstelopdracht krijgt voor burgerschap. Dat betekent niet dat 65% van de scholen slecht burgerschapsonderwijs geeft. De werkelijkheid ligt genuanceerder, en heeft alles te maken met de complexe opdracht, tijd en middelen van scholen en met de vraag wát de inspectie eigenlijk meet.

De Argo is een kleine school voor voortgezet speciaal onderwijs in Terneuzen en omstreken. Niek Wisse, kookdocent op de hoofdlocatie van deze school, vertelt hoe ze hier omgaan met polarisatie en dit proberen tegen te gaan. “Steeds komt op onze school de boodschap terug: we zijn allemaal verschillend en het is belangrijk elkaar te respecteren en te helpen. In onze lessen en activiteiten, tijdens gesprekken met leerlingen, en ook door dit als onderwijspersoneel voor te leven.”