*

De ISK Deventer was in februari nét met zeven van de dertien klassen verhuisd naar een andere locatie, toen de komst van Oekraïense leerlingen in beeld kwam. In no time werden er extra lokalen bij die nieuwe plek getrokken, voor drie Oekraïense klassen. Vorige week spraken we met ISK-coördinator Fura Grol. “Vandaag start wéér een nieuwe klas met leerlingen uit Oekraïne.” Over stormachtige ontwikkelingen en een onzekere toekomst.

Op 4 april verwelkomde de Oekraïense school Arnhem bijna 150 leerlingen en hun ouders met vlaggetjes en bordjes in het Oekraïens. Drie weken eerder was er nog geen gebouw en geen personeel. Maar toen de gemeente half maart de opvang voor Oekraïense vluchtelingen opende op twee cruiseschepen aan de Rijnkade, nam zij direct het initiatief tot een projectgroep onderwijs. Sanne van der Veen en Lieke Verboeket maakten deel uit van die projectgroep.

Toen duidelijk werd dat de veiligheidsregio’s veel Oekraïners moesten opvangen, met daaronder veel leerlingen, beseften de schoolbesturen in de Gooi- en Vechtstreek: werk aan de winkel. Al snel was de taskforce Onderwijs voor Oekraïne geboren, met drie po-besturen en één vo-bestuur. We spraken met Tijmen Smit, bestuurder van de Gooise Scholen Federatie GSF: “Ik geloof sowieso heel erg in samenwerking en dan is dit een hele goeie impuls daarvoor.”

De Haagse Johan de Witt Scholengroep heeft een sterke traditie in de opvang van nieuwkomers. Van de twee ISK-locaties binnen de school stromen veel nieuwkomers soepel door naar het reguliere onderwijs. Deze leerlingen zijn dan al bekend en dat geeft docenten goed zicht op hun uitgangspositie. Senior beleidsmedewerker Ferry Wever: ‘Wij bieden onderwijs op maat aan de leerlingen en hebben alle opleidingsniveaus in huis. Een speerpunt is ons taalbeleid.’

De extra begeleiding van nieuwkomers begint op het Cambium College in Zaltbommel altijd met een gesprek in het Nederlands. ‘Dat kan over alles gaan, als we maar met elkaar praten’, zegt Annette Swinkels, docente Nederlands. Zij is verantwoordelijk voor de soepele instroom van leerlingen uit de Internationale Schakelklas (ISK). De school vindt onderling contact belangrijk en werkt daarom met buddy’s voor NT2-leerlingen.

Op 21 juni organiseert de VO-raad in het Muntgebouw in Utrecht een werkconferentie onder de titel ‘Onderwijs op maat aan nieuwkomersleerlingen’. Ruim 80 professionals krijgen in de loop van de dag handvatten, voorbeelden en inzichten aangereikt die dat maatwerk mogelijk kunnen maken.

Twintig deelnemers van ruim tien scholen met een ISK vormden in 2017 het Leernetwerk nieuwkomers van de VO-raad. In vijf bijeenkomsten wisselden zij ervaringen, knelpunten en oplossingen uit over hun werkwijzen en over de aansluiting tussen ISK en vervolgonderwijs. Wat zijn de belangrijkste bevindingen van dit leernetwerk?

In de Internationale Taalgroep Zuidoost Drenthe hebben alle vo-scholen in Emmen en omgeving zich verenigd om nieuwkomersleerlingen optimaal te ondersteunen. Bertha Sandker is coördinator van deze Taalgroep. Elke school heeft een eigen Taalklas en een coördinator anderstaligen. Daarnaast is er een gezamenlijke bovenschoolse ‘combiklas’ waar leerlingen op maat ondersteuning krijgen van NT2-docent Marja Letteboer na hun overgang uit de ISK.

RSG Wolfsbos in Hoogeveen is een school voor praktijkonderwijs, vmbo, havo en vwo. De verschillende locaties van de school liggen bij elkaar op één terrein. Zo ook de locatie waar naast de onderbouwleerlingen, ook nieuwkomersleerlingen les krijgen in een van de drie Internationale Schakelklassen (ISK).

Regelmatig ziet Bas Razenberg, teamleider van het Stedelijk College Eindhoven, een net gearriveerde leerling uit Syrië, Polen of een ander buitenland een selfie maken voor het mooie, nieuwe gebouw van zijn vestiging. Op deze vmbo-locatie krijgen 1000 jongeren les, van wie 200 op de ISK-afdeling. Deze leerlingen, die EOA-leerlingen heten (eerste opvang anderstaligen) op het Stedelijk College, zitten niet in een apart gebouw, maar midden tussen hun Nederlandse leeftijdgenoten. Dat mooie nieuwe pand is ook hún gebouw.

De Nieuwe Internationale School Esprit in Amsterdam is een tweetalige school voor basis- en voortgezet onderwijs. De school beschikt over een internationale schakelklas (ISK), met leerlingen van over de hele wereld. Op de basisschool zitten vooral kinderen van expats, op het vo voornamelijk kinderen van immigranten en vluchtelingen.