Artikelen

De VO-raad heeft een aantal praktijkvoorbeelden en artikelen verzameld, ter inspiratie voor andere scholen bij het anticiperen op leerlingendaling. De praktijkvoorbeelden bieden voorbeelden van wat scholen kunnen doen om bij leerlingendaling een goed, bereikbaar onderwijsaanbod in stand te houden. De artikelen gaan over het proces van regionale samenwerking.

Professionalisering in het voortgezet onderwijs is actueel. Naast het streven naar verbetering, wordt er in de sector ook gesproken over vernieuwing. Zo stelt bijvoorbeeld de VO-raad stelt dat eigentijds en toekomstbestendig onderwijs moet zorgen voor aansluiting bij een snel veranderende maatschappij.

Via mijn laptop bereik ik met onze online kanalen elke week duizenden lezers op scholen, ministeries, redacties, adviesbureaus en andere plekken waar men betrokken is bij het voortgezet onderwijs. Er is dan ook véél te communiceren. Het onderwijs is enorm in beweging en dat merk ik in mijn werk. Bijna elke dag is er politieke aandacht en je kunt de krant niet openslaan zonder iets over het voortgezet onderwijs te lezen. En zelf hebben we natuurlijk ook veel te vertellen. 

Elke dag spreek (en mail) ik met scholen en besturen om goed op de hoogte te blijven van wat er speelt. Daarnaast zijn er veel (partner)organisaties waar ik regelmatig te vinden ben om daar van waarde te kunnen zijn voor onze leden. Als medewerker van de VO-raad ben je in de positie om zelf een breed netwerk te onderhouden maar ook om deze partijen op een zinvolle manier met elkaar te verbinden. Dat maakt mijn functie echt mooi en uniek. 

Soms hoor ik ’s ochtends op de radio al waar ik die dag mee aan de slag zal gaan. Elke dag is het onderwijs wel in het nieuws. Dat is ook wat me zo boeit en bindt aan het werken bij de VO-raad. Dit is echt een plek in het hart van de actualiteit.

Tot enkele jaren geleden heb ik voornamelijk bij commerciële bedrijven gewerkt als management- of teamondersteuner. Stuk voor stuk mooie bedrijven, maar ik vond nergens echt mijn draai. Ik miste de maatschappelijke relevantie. Toen ik bij de VO-raad kwam werken, voelde ik vanaf dag 1 dat deze organisatie me wel goed lag en dat ik hier op mijn plaats was.

Naar aanleiding van een recente uitspraak van de Bezwarencommissie CAO VO zijn er bij sommige scholen vragen over hoe het aantal uren deskundigheidsbevordering berekend moet worden bij BAPO-verlof.

Aan het begin van de zomervakantie heeft de VO-raad aan de scholen een 'zelfevaluatie-instrument kwaliteitsborging schoolexamens' toegezonden en twee daarbij horende checklists. In de checklist PTA staat dat dit PTA ter instemming wordt voorgelegd aan de MR. De VO-raad heeft van meerdere scholen de vraag ontvangen of het PTA dan in zijn volledigheid - met alle details m.b.t. de concrete schoolexamens - aan de MR ter instemming moet worden voorgelegd. In dit artikel licht de VO-raad zijn standpunt in deze toe.

Energie, ‘doen’, ‘samen slimmer aanpakken’… Wat de themacommissies van de VO-raad concreet doen en wat het oplevert? Op 25 september vond de aftrap van de nieuwe themacommissie ‘School & omgeving’ plaats en deze bijeenkomst geeft een goed beeld. Twee leden van de commissie nader aan het woord.

Het begrip ‘professionele ontwikkeling’ is niet meer weg te denken uit onze sector. Gelukkig maar. Juist omdat we steeds bezig zijn onszelf en de eigen school te ontwikkelen en te verbeteren, werken we ook continu aan een verdere versterking van de onderwijskwaliteit voor onze leerlingen. En daar draait het uiteindelijk om.

Hoe krijg je als samenwerkingsverband zicht op de besteding van de middelen voor passend onderwijs? En op de opbrengsten? We praten erover met Johan Flier, directeur-bestuurder van het Reformatorisch Samenwerkingsverband VO, het enige landelijke samenwerkingsverband. Er vallen 7 vo-scholen en 6 vso-scholen (5 cluster 3 en 1 cluster 4) onder dit samenwerkingsverband. Elke vo-school heeft een voorziening in huis voor cluster 4-leerlingen.

Op 5 juni 2018 zijn deelnemende scholen aan de pilot Recht op maatwerk in gesprek gegaan met het ministerie van OCW en de Onderwijsinspectie, om samen te verkennen wat het bieden van meer maatwerk vraagt van wet- en regelgeving en toezicht.

De VO-raad schreef op 1 mei 2017 voor het eerst publiekelijk over de nieuwe Europese privacywet die we in Nederland kennen als de AVG. Achter de schermen voerden de betrokken beleidsmedewerkers van de VO-raad al langer overleg met de overheid en partijen waar scholen gegevens mee uitwisselen. Wat moesten scholen in kaart brengen aan gegevensstromen, en wat betekende dit voor de schoolorganisatie? En natuurlijk, wat moet het bureau van de VO-raad zelf doen?

Op 21 juni organiseert de VO-raad in het Muntgebouw in Utrecht een werkconferentie onder de titel ‘Onderwijs op maat aan nieuwkomersleerlingen’. Ruim 80 professionals krijgen in de loop van de dag handvatten, voorbeelden en inzichten aangereikt die dat maatwerk mogelijk kunnen maken.

Het thema duurzaamheid zal de komende jaren alleen maar belangrijker worden, niet alleen in de les maar ook in het schoolgebouw en de omgeving. Actuele ontwikkelingen in het kort en het verhaal van Heleentje Swart, hoe duurzaamheid op het Norwin College in de haarvaten van de school zit.

Scholen hebben hard gewerkt om hun organisatie aan te passen aan de nieuwe privacywetgeving. Maar dan nog is bewustwording omtrent privacy een blijvend aandachtspunt, zo bleek tijdens een workshop op het VO-raad congres.

Twintig deelnemers van ruim tien scholen met een ISK vormden in 2017 het Leernetwerk nieuwkomers van de VO-raad. In vijf bijeenkomsten wisselden zij ervaringen, knelpunten en oplossingen uit over hun werkwijzen en over de aansluiting tussen ISK en vervolgonderwijs. Wat zijn de belangrijkste bevindingen van dit leernetwerk?

In de Internationale Taalgroep Zuidoost Drenthe hebben alle vo-scholen in Emmen en omgeving zich verenigd om nieuwkomersleerlingen optimaal te ondersteunen. Bertha Sandker is coördinator van deze Taalgroep. Elke school heeft een eigen Taalklas en een coördinator anderstaligen. Daarnaast is er een gezamenlijke bovenschoolse ‘combiklas’ waar leerlingen op maat ondersteuning krijgen van NT2-docent Marja Letteboer na hun overgang uit de ISK.

RSG Wolfsbos in Hoogeveen nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen Marcel Verheijen (sectordirecteur havo-vwo) en Bart-Jan de Jong (teamleider havo) over hun aanpak en wat het heeft opgeleverd.

In 2050 moeten alle gebouwen in Nederland klimaatneutraal zijn. Dat lijkt nog ver weg, maar dat geldt niet voor de tussendoelstelling van 2030: een reductie van 7 miljoen ton CO². Ter vergelijking: dat komt overeen met de uitstoot van 3 miljoen huishoudens. Diederik Samsom is voorzitter van de klimaattafel 'Gebouwde omgeving', waaraan ook de PO-Raad en VO-raad deelnemen. Daar proberen zij concrete afspraken te maken over de bijdrage van de onderwijssector. De PO-Raad interviewde hem over de ambities van het klimaatbeleid in het onderwijs.

Het Roelof van Echten College in Hoogeveen nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen Lineke de Vries, projectleider van PLG’s, en Theo Zeinstra, docent scheikunde en clusterleider exact, over hun aanpak en wat het heeft opgeleverd.

Het Valuascollege in Venlo nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertelt Brigitte Doornhein, teamleider onderbouw vmbo (bkt), over hun aanpak en wat het heeft opgeleverd.

Het Sint-Nicolaaslyceum in Amsterdam nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen de rector en een conrector over hun aanpak en wat het heeft opgeleverd.

Scholen zijn steeds meer op zoek naar mogelijkheden om het onderwijs beter aan te laten sluiten bij de mogelijkheden van de leerlingen. Een van deze mogelijkheden is differentiëren naar niveau: leerlingen de mogelijkheid bieden om vakken op een hoger niveau te volgen, als ze dat kunnen en willen. Leerlingen raken hierdoor meer gemotiveerd, helemaal nu de ‘op hoger niveau afgeronde vakken’ sinds dit jaar worden gewaardeerd met een vermelding op het diploma.

Met zijn pleidooi voor de herijking van het centraal eindexamen op het VO-congres 2018 startte VO-raad voorzitter Paul Rosenmöller het debat over of en hoe we in het vo anders moeten examineren. De VO-raad hoopt dat dit debat zal leiden tot een zorgvuldig proces én concrete stappen naar verbetering. Maar wat wordt zoal gezegd in dit debat?

Op 1 januari 2020 treedt de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) in werking. Vanaf dat moment vallen werknemers in het openbaar onderwijs net als werknemers in het bijzonder onderwijs onder het private arbeidsrecht en geldt hetzelfde ontslagrecht als voor werknemers in de private sector. In dit artikel vindt u een overzicht van wat er hetzelfde blijft en verandert voor het openbaar onderwijs.

Via deze rubriek kun je verder kennismaken met onze ledenadviseurs. Zij zijn van harte bereid hun kennis en ervaring te delen met collega's bijvoorbeeld door een goed gesprek aan te gaan rond onderwijskundige thema's. Aaldert heeft een passie voor passend onderwijs.

Het Metis Montessori Lyceum in Amsterdam nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertelt de school over hun aanpak en wat het heeft opgeleverd.

Het Dendron College in Horst nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen projectleiders Hinde Lemmen (projectleider internationalisering) en Irene Veurink (schoolopleider) over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd.

Leerlingen doen op school méér dan alleen vakken volgen. Een plusdocument maakt dat zichtbaar; het is een aanvulling op het diploma. Werkt dat in de praktijk zoals het bedoeld is? Leerlingen van twee scholen over het plusdocument, het bewijs van hun brede vorming.

Het Krimpenerwaard College in Krimpen aan den IJssel nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen rector Ad Keller, conrector onderwijs Sabine Koster en docent geschiedenis Rinus van den Hoek over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd.

De Jacobus Fruytier nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen Kees Verbeek en Jos de Weerd (projectleiders) en Johan Heres (lid College van Bestuur) over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd.

Scholen hebben de mogelijkheid om te variëren in het aantal lesuren per vak. Dat geeft leerlingen de gelegenheid om meer tijd te besteden aan een vak waar zij moeite mee hebben, te versnellen of om meer tijd te besteden aan brede vorming.

Door allerlei onderwijskundige eisen die aan de school worden gesteld is er ook steeds meer behoefte aan bepaalde kwalitatieve leraarsvaardigheden. Hoe zet uw school strategisch hrm in?

Het Groene Hart Leerpark in Alphen a/d Rijn nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen Marieke Hulsbergen (afdelingsleider), Manon Huttinga en Edward Wijsman (docenten-projectleiders) over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd.

Het VO-congres op 29 maart 2018 was een memorabele dag, boordevol inspirerende gesprekken en prikkelende lezingen en workshops. Bekijk het live-magazine voor een uitgebreide impressie en onderstaande video's en foto's. Op deze pagina vindt u ook de presentaties van de lezingen en workshops die werden gegeven.

Lees de vragen en antwoorden.

Leerlingen onderwijs bieden dat recht doet aan al hun talenten. Dat is de uitdaging waar de vo-sector voor staat. Want een leerling die voor álle vakken precies hetzelfde niveau heeft, is eerder uitzondering dan regel. Dat betekent ook aanpassing van de huidige inrichting van het onderwijs. Het vraagt om flexibiliteit en differentiatie, het centraal stellen van de leerling. Schoolleiders gaan hier graag mee aan de slag binnen hun school, maar ervaren belemmeringen bij het uitvoeren van deze ambitie. Daarom rijst de simpele, maar treffende vraag: maatwerk … hoe dan?

Iedere leerling is uniek en heeft zijn of haar eigen kwaliteiten. Het is belangrijk dat leerlingen deze kwaliteiten kunnen laten zien en zich hierin verder kunnen ontwikkelen.

Tussen 23 januari en 13 maart 2018 organiseerde de VO-raad voor de vijfde keer een VO-tour rondom de ambities uit het sectorakkoord. Tijdens deze tour gingen bestuurders en schoolleiders in gesprek over de ingeslagen weg naar maatwerk en flexibilisering. Het kabinet spreekt met het regeerakkoord steun uit voor deze richting. Het is nu aan ons om deze lijn door te trekken en nieuwe afspraken te maken over de volgende stappen die we als scholen gaan zetten.

Het Gomarus in Gorinchem nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertelt Hans de Braal, projectleider en beleidsadviseur Onderwijs en Kwaliteit, over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd. "Docenten worden zich bewuster van het feit dat ze van collega’s kunnen leren en dat zij nog iets te leren hebben. Dat prikkelt om verder te leren. Ook in de klas zijn al kleine veranderingen waarneembaar."

Het Fons Vitae in Amsterdam nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertelt Nicole Voorn, afdelingsleider van het Fons Vitae en projectleider van het PLG-project, over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd. "Wat me professioneel verrast heeft, is dat we als school over onderwijs zijn gaan praten, buiten de waan van de dag."

Een van de doelstellingen van de VO-raad is om het aantal masteropgeleide docenten de komende jaren substantieel te verhogen. Bij het Notre Dame des Anges in Ubbergen kunnen ze uit ervaring spreken: Marij van Deutekom, directeur-bestuurder van Havo Notre Dame des Anges: “Ik raad elke school aan om te investeren in de professionele ontwikkeling van het personeel, want dat levert ontzettend veel op, zeker als je je onderwijs wilt vernieuwen.”

Regelmatig ziet Bas Razenberg, teamleider van het Stedelijk College Eindhoven, een net gearriveerde leerling uit Syrië, Polen of een ander buitenland een selfie maken voor het mooie, nieuwe gebouw van zijn vestiging. Op deze vmbo-locatie krijgen 1000 jongeren les, van wie 200 op de ISK-afdeling. Deze leerlingen, die EOA-leerlingen heten (eerste opvang anderstaligen) op het Stedelijk College, zitten niet in een apart gebouw, maar midden tussen hun Nederlandse leeftijdgenoten. Dat mooie nieuwe pand is ook hún gebouw.

Hoe biedt u zo veel mogelijk leerlingen een ononderbroken leerroute en voorkomt u dat leerlingen onnodig blijven zitten? In 2017 hebben 12 scholen in twee leernetwerken gewerkt aan het voorkomen van zittenblijven. In vijf bijeenkomsten bespraken schoolleiders manieren die bijdragen aan het voorkomen van zittenblijven. Informatie uitwisselen, ervaringen delen, conclusies trekken, expertise inwinnen en stappen zetten zijn de basisingrediënten van deze leernetwerken. Wat kunt u leren van de opbrengsten?

De VO-raad is lid van en/of onderhoudt contact met diverse internationaal vergelijkbare organisaties en netwerken van schoolleiders en bestuurders. In samenwerking met deze organisaties vertegenwoordigt de VO-raad de belangen van scholen en worden scholen ondersteund op het gebied van internationalisering van het onderwijs.

Hoe krijg je als school zicht op de bestemming van de leerling na het verlaten van het vo? Hoe ga je als school daadwerkelijk aan de slag met doorstroominformatie? Bekijk de animatie:

Scholen zijn al volop aan de slag met het vergroten van kansengelijkheid, zodat alle leerlingen het onderwijs krijgen waar ze recht op hebben. Op deze pagina vindt u een aantal praktijkvoorbeelden.

Het Christelijk Lyceum Zeist nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen Maarten van Dijk, projectleider PLG’s, en Rob Bijeman, nieuwe rector van het lyceum, over hun aanpak en wat het heeft opgeleverd.